Giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico là giải đấu cao cấp nhất, chất lượng nhất với lượng cổ động viên vô cùng đông đảo. Với thể thức thi đấu khác lạ, đặc biệt và nghiêm ngặt giải bóng này luôn thu hút được sự quan tâm của nhiều người. Vậy cụ thể lịch sử hình thành, phát triển hay thể thức thi đấu của giải vô địch quốc gia Mexico có gì đáng ý cùng 8live tìm hiểu để thấy rõ hơn nhé.
Bạn biết gì về giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico?
Giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico hay còn được gọi với cái tên gọi khác như là Liga MX hay Liga BBVA MX. Đây là giải đấu bóng đá thuộc cấp độ cao nhất trong hệ thống bóng đá của Mexico. Được ra đời từ rất sớm vào năm 1943 và nằm trong sự kiểm soát chặt chẽ, nghiêm ngặt của liên đoàn bóng đá Mexico.
Mỗi mùa giải Liga MX diễn ra sẽ có sự góp mặt của 18 đội bóng khác nhau. Vì là giải bóng hàng đầu của khu vực Bắc Mỹ cho nên các đội bóng tham gia cũng cực kỳ chất lượng. Hiện tại giải đang đứng tại vị trí 20 trên bảng xếp hạng các giải vô địch quốc gia trên toàn thế giới. Thậm chí có thời điểm còn vươn lên vị trí thứ 10 trong top những giải đấu mạnh nhất thế giới.
Theo những gì ghi nhận được từ CONCACAF thì lượng khán giả trung bình đến sân theo dõi trong mỗi trận đấu rơi vào khoảng 25557 người. Đứng đầu trong các giải bóng lớn tại khu vực Châu Mỹ với lượng người xem đứng thứ 3 tại khu vực Bắc Mỹ.
Tính đến thời điểm hiện tại Liga MX đã có 56 đội bóng tham dự giải đấu. Đội giành được danh hiệu vô địch nhiều nhất chính là Club America với 14 lần và tiếp theo là Guadalajara với 12 lần. Hiện tại nhà vô địch mới nhất chính là Monterrey khi đội bóng này giành được danh hiệu vô địch Apertura vào năm 2019.
Kể từ năm 2020 giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico đã tạm dừng việc thăng hạng và xuống hạng, kéo dài tới năm 2026 mới kết thúc. Như vậy trong những năm gần đây Liga MX sẽ chỉ có sự cạnh tranh về danh hiệu chứ không phải cạnh tranh về vấn đề vị trí. Do đó các đội tuyển có thể chuyên tâm hết mình để đạt được kết quả cao nhất.
Lịch sử hình thành và phát triển của giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico
Giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico ra đời từ khá sớm, được chia làm nhiều giai đoạn khác nhau, cụ thể:
Trước năm 1943: Hoàn cảnh ra đời của Liga MX
Tại Mexico trước khi Liga Mayor ra đời thì không có bất kỳ giải bóng đá quốc gia nào được thành lập tại đây cả. Hầu hết các giải bóng trước đó đều tổ chức theo khu vực, vị trí địa lý mà không mang tính đặc trưng cho từng quốc gia.
Khi đó một giải đấu địa phương bao gồm các đội bóng ở xung quanh “khu vực thành phố Mexico” được coi là giải đấu quốc gia. Mặc dù trong nước lúc đó không chỉ có duy nhất giải này mà còn có nhiều giải ở các khu vực khác. Chẳng hạn như là Veracruz, Liga nghiệp dư Del Bajio, Liga nghiệp dư de Puebla,….
Nhiều câu lạc bộ bóng đá thời điểm đó đã trả tiền cho các cầu thủ tuy nhiên lại vẫn muốn hoạt động nghiệp dư. Sự quan tâm với bóng đá ngày càng lớn đã giúp một hệ thống bóng đá chuyên nghiệp được thành lập. Như vậy vào năm 1943 giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico đã được chính thức thành lập.
Giai đoạn từ năm 1943 tới 2012: Sự khởi đầu chuyên nghiệp và bùng nổ
Ngay sau khi được thành lập liên đoàn bóng đá Mexico FMF đã thông báo giải đấu có 10 đội bóng tham dự ngay trong mùa đầu tiên. Bao gồm có 6 đội bóng đến từ Primera Fuea tại Mexico City là America, Asturias, Atlante, Veracruz, Necaxa và Marte. 2 đội bóng đến từ Liga Veracruzana là ADO, Moctezuma và 2 đội bóng đến từ Liga Occidental là Atlas và Guadalajara.
Trong những năm 1950 – 1960 hầu hết các đội bóng nhỏ trong nước đều gặp khó khăn về vấn đề tài chính cho nên thiếu quyết tâm đi thi đấu quốc tế. Vì vậy ngay cả những đội bóng đạt thứ hạng cao của giải cũng không thể góp mặt trong những giải đấu quốc tế lớn.
Năm 1970 kỳ world cup đầu tiên đã được phát sóng trên truyền hình, lúc đó liên đoàn bóng đá Mexico cũng đã thay đổi thể thức giải đấu để phát triển và hoàn thiện hơn giải vô địch quốc gia. Ngoài ra còn tạo thêm vòng Play-off trong giải đấu để có thể xác định đội vô địch trong một lần thi đấu. Nhờ có sự thay đổi này Liga MX đã ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm của đông đảo người hâm mộ. Các câu lạc bộ tham gia nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình đồng thời các phần thưởng nhận được khi thắng cũng cực kỳ lớn.
Giai đoạn từ 2012 đến nay: Liga MX
Sau một khoảng thời gian phát triển thì hệ thống thi đấu cũ của liên đoàn bóng đá quốc gia Mexico đã được thay thế bằng hệ thống mới có tên là Liga MX hay Ascenso MX. Giair đấu cũng được thay đổi tên gọi và logo ngay trong mùa giải 2012-2013.
Tới ngày 20/08/2018 Liga MX đã thử nghiệm công nghệ VAR vào trong các giải đấu từ U20 đến các giải ở vòng 12 và 14 của Apertura. Tuy nhiên đây chỉ là quá trình chạy thử nghiệm còn để áp dụng chính thức vào trong tất cả các trận đấu thì còn cần phải có sự chấp thuận từ FIFA.
Thể thức thi đấu của giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico
Với giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico khi diễn ra sẽ có 18 đội, đá theo vòng trong gồm 2 lượt là lượt đi và lượt về. 2 lượt này sẽ được chia thành 2 giai đoạn là Apertura và Clausura để chọn ra 2 đội bóng vô địch trong mỗi một mùa giải. Thời điểm mà Apertura diễn ra là từ tháng 7 cho đến tháng 12 và thời điểm Clausura diễn ra là từ tháng 1 đến tháng 5. Thể thức thi đấu này cực kỳ phổ biến tại các nước thuộc khu vực Mỹ La Tinh lúc bấy giờ.
Trong số 18 đội sẽ có 8 đội tham gia vào vòng play-off để xác định đội bóng vô địch trong từng giai đoạn. Nếu như có 1 đội bóng nằm trong top 8 đội bị xếp cuối hạng thì đội đang ở vị trí thứ 9 sẽ lên thay. Các đội bóng tham gia vào vòng Liguilla cũng vẫn sẽ thi đấu theo thể thức lượt đi lượt về. Đội nào muốn giành quyền đi vào vòng trong thì phải chiến thắng trong trận đấu của mình.
Khi giai đoạn Clausura chính thức khép lại đội bóng xếp cuối cùng sẽ bị xuống hạng chơi ở giải đấu thấp hơn đó chính là Ascenso MX. Còn đội bóng nào vô địch Ascenso MX sẽ lên thi đấu cho Liga MX. Điểm số của các đội bóng được tính là điểm trung bình của mỗi trận trong 3 mùa giải mới nhất. Đội nào có tỉ lệ điểm trung bình thấp nhất thì đội đó sẽ bị rớt hạng và thi đấu cho hạng thấp hơn ở mùa giải tiếp theo.
Tuy nhiên đến thời điểm năm 2017-2018 luật lên hạng và xuống hạng đã có sự thay đổi. Đội bóng nào giành được cơ hội thăng hạng nhưng không đáp ứng đủ điều kiện thì cũng không thể tham gia thi đấu Liga MX ở mùa giải tiếp theo. Đồng thời đội xuống hạng của Liga MX cũng sẽ phải trả tiền thưởng 120 triệu Peso Mexico cho đội thăng hạng từ trận play-off của Ascenso.
Đây là quy định bắt buộc mà các đội bóng cần phải đáp ứng được để thăng hạng trong mùa thi đấu tiếp theo. Trường hợp không thể cung cấp tiền thưởng cho đội thăng hạng của Ascenso MX thì tất cả 2 đội bóng này đều xuống chơi ở Ascenso trong mùa giải tiếp theo.
Một mùa giải kết thúc sẽ có 4 đội bóng tham gia vào CONCACAF Champions League. Trong đó bao gồm đội vô địch và á quân của 2 giai đoạn là Apertura và Clausura.
Tuy nhiên đến năm 2020 do bị ảnh hưởng bởi dịch covid 19 và do thiếu hụt về kinh tế mà giải hạng 2 Mexico Ascenso đã bị giải thể. Sau đó chủ tịch của giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico ông Enrique Binilla đã thống nhất với các chủ sở hữu của các đội bóng là không áp dụng luật thăng hạng và xuống hạng trong vòng 6 năm tới. Như vậy Ascenso MX đã được thay thế bằng Liga de Expansion MX và không có bất kỳ câu lạc bộ nào thăng hạng hay xuống hạng trong thời gian tới.
Nhà tài trợ của giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico
Tính đến năm 2012 khi đổi tên thương hiệu Liga MX cũng chưa có nhà tài trợ chính. Đến tháng 7 năm 2013 chủ tịch liên đoàn Decio de Maria đã công bố BBVA Bancomer là nhà tài trợ chính thức của giải đấu. Đồng thời ông cũng tuyên bố rằng tiền thu được từ việc tài trợ sẽ chia đều cho 18 đội bóng và đầu tư vào cho các đội trẻ của những câu lạc bộ này.
Đến tháng 9 năm 2015 hợp đồng tài trợ được gia hạn thêm đến năm 2019. Đến tháng 6 năm 2019 thì đổi tên thành Liga BBVA MX để tương ứng với danh tính của nhà tài trợ. Tiếp tục hợp đồng tài trợ với BBVA được gia hạn đến năm 2021.
Kết luận
Giải vô địch bóng đá quốc gia Mexico là giải bóng cao cấp nhất của bóng đá nước này. Đọc thật kỹ bài viết để thấy được sự khác biệt của Liga MX so với giải vô địch quốc gia của các nước khác trong cùng khu vực nhé.
